‘We kunnen nu meer kinderen aanspreken op hun talent’
ICC’er Ria Hempenius wilde op OC De Twijn het drama-onderwijs een boost geven en koppelen aan talentgericht werken. Stadkamer bracht haar in contact met NinaDis Meeuwsen, die naast dramadocent ook talentenfluisteraar is.
Al bij het eerste gesprek werd duidelijk dat zowel NinaDis als Ria iets wilden ontwikkelen voor de lange termijn. ‘Het was dus niet de bedoeling dat ik als professional een keertje een dramales kwam geven’, zegt NinaDis. Ze stond meteen voor twee grote uitdagingen. ‘Er is nog nauwelijks iets ontwikkeld voor de combinatie van drama en talentgericht onderwijs. Dat moest ik dus zelf ontdekken. Daarnaast is de doelgroep nieuw voor mij, maar gelukkig heb ik hulp van Ria.’
De Twijn is een school voor speciaal onderwijs. Ria en NinaDis ontwikkelen de lessen voor leerlingen met een lichte tot matig verstandelijke beperking, soms in combinatie met ziekte en lichamelijke of psychische beperkingen. Ria: ‘Vanwege de doelgroep moesten de lessen kort zijn, zo’n tien tot vijftien minuten, en herhaalbaar. Helemaal voor onze leerlingen geldt: hoe vaker je iets herhaalt, hoe bekender het wordt en hoe beter het beklijft.’
Dramalessen op maat
Ria en NinaDis gingen op zoek naar een laagdrempelige vorm van dramalessen die docenten van alle groepen en op alle locaties zelf kunnen geven. Zo kwamen ze uit op het idee van een kaartenbak met daarin omschrijvingen van vijf korte dramalessen. De lessen sluiten aan op de dramadoelen: spel, samenwerking, emotie, lichaamsbewustzijn en verbeelding. NinaDis: ‘Eén opdracht gaat bijvoorbeeld over geleide fantasie. Daarbij vertelt de leerkracht een verhaal en spelen de leerlingen dit uit. Afhankelijk van de leeftijd en de doelgroep kunnen de leerkrachten de lessen makkelijker of moeilijker maken. Daarvoor staan op elke kaart variaties.’
Visuele ondersteuning
Om de leerkrachten te betrekken bij hun project hielden Ria en NinaDis een bijeenkomst voor het team. ‘Ik heb ze daarbij ook een opdracht laten doen’, zegt NinaDis. ‘Daarop kreeg ik waardevolle feedback. Bijvoorbeeld dat het goed is voor de jongere doelgroep om plaatjes toe te voegen bij het verhaal, en ook dat het heel fijn is dat het verhaal voor de geleide fantasie uitgeschreven staat. Gelukkig zag iedere docent zichzelf deze lessen wel geven. Ook fijn om te horen.’
Om het talentgericht werken beter te integreren in het onderwijs worden de leerkrachten gestimuleerd talenten expliciet te benoemen als een leerling deze laat zien tijdens een opdracht. Ria: ‘De talenten die je snel herkent, daar heeft iedereen wel oog voor. Bij de dramalessen zijn de talenten op een andere manier zichtbaar dan in de reguliere lessen. Tijdens deze dramalessen ben je er bewuster mee bezig en kunnen we de talenten van leerlingen benoemen. Het leren herkennen en bewust zijn van je talenten is heel waardevol. Samen met een gebarentolk hebben we ook ondersteunende gebaren ontwikkeld die de naam van het talent en de inhoud weergeven. Hierdoor krijgen ze nog meer betekenis voor onze leerlingen.’
Gedrag beter begrijpen
Het bewuster werken met talenten leverde ook mooie inzichten op. ‘Het helpt ons om het gedrag van leerlingen beter begrijpen’, legt Ria uit. ‘Bij ieder talent hoort bepaald gedrag. Soms gaat een leerling daarmee in de overdrive. Ik had laatst bijvoorbeeld een leerling die midden in mijn verhaal steeds zijn vinger opstak. Ik had al een paar keer gezegd dat ik eerst mijn verhaal wilde afmaken, maar hij wist niet van ophouden. Els Pronk, die de talenten samen met Luk Dewulf ontwikkelde, zei daar later over: “Maar dat is een Ontrafelaar.” Die link had ik nog niet gelegd. En dat inzicht was heel helpend, want ik weet dat Ontrafelaars duidelijkheid nodig hebben om zich weer ergens op te kunnen concentreren. Het heeft dus geen zin om hem te laten wachten tot ik klaar ben, want tot die tijd neemt hij niks op.’
Ook voor ouders geeft talentgericht onderwijs meerwaarde. ‘De talenten geven positieve woorden en uitleg aan de eigenschappen en het gedrag van de leerlingen. Zo kunnen we samen nog beter kijken naar wat hun kind kan, waar het blij van wordt en hoe we dit kunnen inzetten voor hun toekomst.’
Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij subsidie van de provincie Overijssel.
Wil je meer weten over talentgericht werken en cultuuronderwijs, mail dan naar cultuureducatie@stadkamer.nl
Tekst: Jorien Marcus
Beeld: Patrick Laan fotografie
